Mheer

Foto's:de heer Jos van As

Oude Mariakapel

De Mariakapel in onder-Mheer is gebouwd in 1950, niet ver van de plek waar een jaar eerder de oude kapel werd afgebroken. Ook de voorganger van de huidige kapel was gewijd aan de Heilige Maria. Toen de Dorpsstraat in 1949 voor het eerst werd geasfalteerd, stond het kapelletje letterlijk in de weg.
De oude kapel was vierkant. De ingang lag aan de straatzijde en had een hardstenen deuromlijsting. Daarop stond de inscriptie: 1843 A. Pullinx.

Het jaartal 1843 verwijst naar het bouwjaar van de oude kapel. Die kapel was privé-bezit van de familie Pullinx. Die woonde in de grote vakwerkboerderij achter de kapel. Hoewel de kapel privé was, was het voor een ieder toegankelijk.
De boerderij Pullinx, Dorpsstraat 40, heet in Mheer ‘het Schepenhuis’. Nu is deze historische hoeve een bekend Bed en Breakfast adres waar gasten in een eeuwenoude ambiance van harte welkom zijn (zie: www.hetschepenhuis.nl )

De belofte aan Maria
Al meteen na de oorlog bestonden er plannen voor een nieuwe Mariakapel. Pastoor Frans Schleiden nam het initiatief hiertoe. Toen op 10 mei 1940 de Duitsers Mheer binnenvielen, had deze pastoor zijn parochie onder de bescherming van Maria gesteld. Gelukkig bleef Mheer tijdens de oorlog gespaard. Daarom liet Schleiden uit dankbaarheid een nieuwe kapel bouwen. Hij had een grote devotie voor de Heilige Moeder.
Om de bouw van een nieuwe Mariakapel te realiseren, riep de pastoor een comité in het leven. In een brief aan Jacques Huijnen schreef pastoor Schleiden:
“…we beginnen met de eerste maatregelen te treffen: het bijeenbrengen van materiaal en financiën. We laten het dan aan O.L. Vr. over wanneer zij het graag klaar zou hebben. Het beeld wordt een Piëta: Maria die Christus verzorgt, doet het zelfde werk nu na den oorlog met het mystieke lichaam van Christus. Dit is de grondgedachte.”
Het was die pastoor niet gegund het karwei af te maken. Op 9 oktober 1945 verliet Schleiden de parochie van Mheer. Zijn opvolger, pastoor Terpoorten, lijkt het project niet te hebben opgepakt. Met de komst van pastoor Mathieu Gilissen in maart 1948, komt er, mede met het oog op de wegverharding, schot in de zaak. De kapel werd op de hoek van de Stallestraat en de Dorpsstraat gebouwd. Jacques Huijnen, de erfgenaam van Pullinx, schonk daartoe grond aan de kerk van Mheer.
 

Een eeuwen oud Mariaklokje
In de ui-toren van het Mariakapelletje hangt een eeuwen oud Maria klokje, dat oorspronkelijk het kasteel van Mheer toebehoorde.
De gegoten klok draagt het opschrift:  Jezus Maria Jozef Orate Pronobis  ImstenraedtxLoe 1653.
De namen Imstenraedt x Loë duiden op het huwelijk tussen de machtige Jan Adolfs van Imstenreadt met Christina Sophia de Loë. Dit huwelijk bleef kinderloos. Na de dood van Jan kwam de heerlijkheid Mheer in handen van de familie de Loë.
Nadat in 1943 de Duitsers de kerkklokken vorderden, en de klokken uit de toren van de parochiekerk werden gehaald, zocht pastoor Schleiden naar een alternatief om zijn parochianen naar de kerk te roepen. Hij wist dat ergens in het kasteel nog een klokje aanwezig was. Het kasteel bood toen onderdak aan Duitse officieren. Schleiden vroeg aan Piet van Gerven een inwoner van Mheer die op het kasteel werkte, het klokje ongemerkt het kasteel uit te smokkelen. Het klokje stond toen in de grote eetzaal waar Piet de officieren bediende. Telkens als Piet langs het klokje liep, verplaatste hij het ongemerkt een aantal meters, totdat hij het gered had uit de handen van de Duitsers. Het ‘ontvreemde’ klokje werd overdragen aan meneer pastoor. Die het na de oorlog in het kapelletje hing.
 

Architect, bouw en inwijding
Pastoor Schleiden vroeg de bekende architect Alphons Boosten uit Maastricht een ontwerp voor de Mariakapel te maken. Alphons Boosten bouwde onder meer de Koepelkerk te Maastricht en de vergroting van de kerk te Margraten. Het ontwerp van de kapel in Mheer maakte hij rond 1945.

Bron: Bea Tilanus Mheer.