Elsdonk

 buurtschap: Esdonk De Maria Magdalenakapel

- Esdonk is de enige bedevaartplaats in Nederland van de H. Maria Magdalena. Als boeteheilige wordt ze er vooral aangeroepen tegen zweren, puisten en huiduitslag.- Over het ontstaan van de kapel is in de 17e eeuw een legende opgetekend. In de regeringsperiode van koning Filips II zou een Spaanse militair ('soldaetmajoor') in Gemert syfilis hebben opgelopen. Overdekt met puisten en zweren na de begane zonde, vroeg hij Maria Magdalena om vergiffenis, bekeerde zich en beloofde een kapel te bouwen. Binnen drie dagen was de militair weer helemaal gezond en deed hij zijn belofte gestand.- In 1648 werd vermeld dat er een bijzondere verering bestond voor een beeld van Maria Magdalena, geplaatst in een lemen hut.- Van 1713 tot in de 19e eeuw werd de kapel tevens gebruikt voor de catechismusles. Ook voor de eredienst bleef de kapel in gebruik, zij het slechts in bescheiden mate. Zo werden in 1733 en 1734 enkele fundaties gesticht voor requiemmissen en onderhoud der kapel. Omstreeks 1820 werd gedurende het octaaf van Maria Magdalena (van 22 tot en met 29 juli) dagelijks een mis gelezen en op zondag een plechtige mis. Vanwege de geldontwaarding werd door de bisschop van 's-Hertogenbosch het aantal missen gereduceerd tot de vrijdagen in de vastentijd. In 1953 werd dit aantal teruggebracht tot twee.- In 1820 kwamen tijdens de acht dagen van het octaaf talrijke gelovigen naar de dagelijkse mis in de kapel, opgedragen door een priester uit Boekel. Omstreeks 1850 was het aantal pelgrims echter danig geslonken.- In het octaaf werd bij de kapel de Esdonkse kermis gevierd. Was deze omstreeks 1820 nog druk bezocht, met veel kramen en tenten rond de kapel, in 1850 was de belangstelling sterk teruggelopen om omstreeks 1870 geheel verdwenen te zijn. De kermis is verhuisd naar de nabijgelegen buurtschap Koks, waar een herberg stond ('Kòks kérmis'). In 1902 werd bericht dat honderden op 22 juli, de feestdag van Maria Magdalena, de kapel bezochten alvorens naar deze kermis te gaan.- In het begin van de 20e eeuw werd op zondagmiddag in de kapel de rozenkrans gebeden.- Onder de pelgrims bevinden zich nu en dan ook zigeuners, voor wie Maria Magdalena als een van de 'drie Maria's' een bijzondere heilige is. Tot in de jaren zeventig kwamen zij in grote aantallen van heinde en verre uit Europa naar Esdonk. Zij stationeerden hun wagens op de Esdonkse Heide en offerden, in geval van een ziekte, hun haarvlecht. Ook werden er foto's achter de lijst van het schilderij van Maria Magdalena gestoken, ter symbolische bestendiging van de aanwezigheid van de pelgrim. Zo werden bij de restauratie van de kapel in 1960 achter het altaar enkele foto's gevonden van woonwagenbewoners en zigeuners.- De sleutel van de kapel, evenals de misbenodigdheden, worden van oudsher bewaard in boerderij De Kerkhoeve. Volgens het gebruik gaat de priester met de misdienaars, na het lezen van de mis in de kapel, bij de koster op de broodmaaltijd. De kapel wordt schoongehouden door buurtbewoners.- Was de verering oorspronkelijk gericht op het beeld (en mogelijk de schilderijen) van Maria Magdalena, in de 19e eeuw verschoof de devotionele aandacht steeds meer naar een beeld van de gestorven Christus in dezelfde kapel (? Esdonk, Christus).- De in 1981 opgerichte stichting organiseerde in dat jaar voor het eerst een openluchtmis die sindsdien elk jaar gehouden wordt op een zondag nabij 22 juli. Bij de derde openluchtmis, op zondag 24 juli 1983 werd de kapel plechtig opnieuw ingezegend omdat in dat jaar de in 1981 begonnen restauratie was voltooid.- De kapel wordt gedurende het hele jaar druk bezocht door mensen uit de nabije omgeving maar ook door pelgrims uit de verdere regio of van ver weg.  Bron: Meertens instituut  Foto's Joop Timmermans.

Meer Informatie: http://www.tijkools.nl/Peelrandbreuk_Esdonkse_Kapel/